Door: Marjon van der Kraan DVO,  Duurzame Vitale Organisatie.Psychodynamisch therapeut, coach en trainer

Tijdens mijn coaching sessies is het opvallend hoe vaak gesprekken zich centreren rond communicatievaardigheden en het versterken van onderlinge relaties. Of het nu gaat om het bevorderen van vitaliteit, carrièreontwikkeling, stress- en burn-outmanagement, of teamontwikkeling, het lijkt erop dat problematische communicatie vaak de kern vormt van obstakels die ons beletten de beste beslissingen te nemen en vooruitgang te boeken.

Maar waarom blijft communicatie zo’n complex vraagstuk? Veelal weten we heel duidelijk wat we niet willen, en dit bewustzijn is zeker belangrijk. De echte uitdaging ligt echter in het vermogen om dit inzicht om te zetten naar wat we wél willen.

In deze blog zal ik dieper ingaan op de kunst van effectieve communicatie, hoe je obstakels kunt overwinnen, en welke strategieën er zijn om jouw doelen helder te formuleren en te realiseren.

Geweldloze Communicatie is ontwikkeld door de Amerikaanse klinisch psycholoog Marshall B. Rozenberg. Volgens Rosenberg is de manier waarop wij communiceren, meestal onbedoeld, “gewelddadiger” dan we beseffen, doordat de uitdrukking die we gebruiken vaak nodeloos beschuldigend zijn. Persoonlijk zou ik liever het woord ‘Verbindende Communicatie’ gebruiken. Vanuit de positieve psychologie leg je dan meer de nadruk op wat je wilt bereiken.

Geweldloze communicatie is opgebouwd uit stappen:

Waarneming

Door een heldere waarneming (zonder oordeel), blijf je bij de feiten en ontstaat er geen “ruis” in de communicatie.

Gevoel

Als we niet uiten hoe we ons voelen, is het voor de ander ook moeilijk om te begrijpen wat er in ons omgaat. Daarom is het belangrijk om te weten welke gevoelens van ons zelf zijn en welke gevoelens te maken hebben met het gedrag van een ander.

Door je kwetsbaar op te stellen, benoem je welke gevoelens van jou zijn. Zo maak je een onderscheid tussen gevoelens en gedachten. (Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen gevoel).

Behoefte

Dit is de belangrijkste stap in Geweldloze communicatie. Het is belangrijk om niet vanuit je emotie te reageren, maar vanuit je behoeften. (Welke behoefte zit er onder je gevoel?)

Verzoek

Door een verzoek te doen aan de ander, vanuit jouw eigen gevoel en behoefte, hou je het bij jezelf en voelt de ander zich nooit aangevallen.

Begrip

Als laatste stap is het belangrijk om begrip te hebben voor de ander. Wat is zijn/haar waarneming, gevoel en behoefte? Door er naar te vragen (met open vragen) zul je beter de positieve intentie en de kwaliteit van de ander begrijpen en blijf je uit je invulling en oordeel.

De 5 stappen van Geweldloze Communicatie

1. Wat neem je waar?

Waarneembare feiten
Neutraal
Hier en nu
Zonder oordeel.
Ik zie, ik hoor….
Geen evaluatie, invulling of interpretatie

2. Hoe is dat voor jou, wat is je gevoel?

Wat anderen zeggen, is wel de aanleiding, maar nooit de oorzaak van je gevoelens, anders geef je de macht weg.
Welk gevoel roep je op?
Houd het bij jezelf.
Ik voel me…omdat ik…

3. Zijn er wensen, behoeften?

Wat wil je?
Wat heb je nodig?
Welke behoefte zit er onder je gevoel?

4. Welk verzoek wil je doen?

Wat wil je van de ander?
Wat ik fijn zou vinden…
Welke hulp kun je gebruiken?
Zou je bereid zijn om…?
Wat kun je zelf doen?
Welke hulpbronnen kun je gebruiken?

5. Vanuit mededogen/begrip

Wat neemt de ander waar, wat voelt hij, wat heeft hij nodig?
Leef je in, in de ander, wat wil deze,
Welke kwaliteit, positieve intentie en behoefte zit eronder?
Heb compassie
Verplaats je in de ander

Het begrip van elkaars behoeften is de sleutel tot succesvolle interactie (Wat is het dat we echt allebei willen?). Geweldloze Communicatie is een benadering die de preventie van conflicten, het vergemakkelijken van onderhandelingen, en het verbeteren van communicatie als doel heeft. Deze methode moedigt aan om vanuit jouw eigen perspectief te communiceren, terwijl je tegelijkertijd respect en aandacht voor de ander behoudt. Hierdoor verschuift de focus van egocentrische communicatie naar medelevende interactie.