Ziekteverwekkers, boosdoeners of juist waardevolle vrienden… Wat doen al die miljoenen bacteriën nu eigenlijk echt in je darmen?

Ziekteverwekkers, boosdoeners of juist waardevolle vrienden… Wat doen al die miljoenen bacteriën nu eigenlijk echt in je darmen? Het wordt steeds duidelijker hoeveel baat we hebben bij bacteriën. De laatste paar jaar is het microbioom – de bacteriebevolking in je darmen – een enorm populair onderwerp van onderzoek geworden. Mensen dragen wel 1.5 kilo aan microben met zich mee. Microben zijn kleine beestjes die voor het grootste gedeelte bestaan uit bacteriën, maar ook uit schimmels, gisten, virussen en andere eencellige wezens. Samen vormen ze “het microbioom’’. Het grootste gedeelte van het microbioom bevindt zich in ons spijsverteringsstelsel, met name in de dikke darm. Een gezond microbioom bestaat uit veel bacteriën van veel verschillende soorten. Welke bacteriesoorten er in de darm leven, verschilt per persoon. Daardoor heeft iedereen een ander microbioom. Sterker nog, ons microbioom is net zo uniek als onze vingerafdruk!

Afweersysteem

In de darm leven zowel ‘’goede’’ als ‘’schadelijke’’ bacteriën. In een gezond microbioom zijn deze bacteriën met elkaar in balans. Wanneer deze balans verstoord raakt, krijgen schadelijke bacteriën (ziekteverwekkers) de overhand. Dit kan leiden tot klachten. Gelukkig herstelt de balans in het microbioom meestal vanzelf en verdwijnen klachten. Maar wanneer de balans langdurig verstoord blijft, kunnen er klachten of zelfs ziekten ontstaan.

Voelen dat je vol zit

Onze darmbacteriën vertellen aan onze hersenen dat we “vol’’ zitten. Dit doen ze door stofjes aan te maken wanneer er voedsel in de darm zit. Deze stofjes prikkelen de hersenen en vertellen ons dat we “vol’’ zitten. Deze prikkels worden via zenuwen voorgeleid, naar bijvoorbeeld de darmspieren (de darmspieren trekken vervolgens samen en zetten daarmee de darmbeweging in gang).

Zorg goed voor jouw microbioom

Er zijn veel factoren die ons microbioom beïnvloeden, zoals erfelijkheid, voeding, omgeving en gebruik van geneesmiddelen. Deze factoren bepalen samen welke bacteriën er in ons microbioom leven en hoeveel. Darmbacteriën leven van het voedsel dat door de darm komt. Daardoor beïnvloedt ons eetpatroon hoeveel en welke bacteriën er in onze darm leven. Een vezelrijk eetpatroon draagt bij aan een microbioom met veel bacteriën en veel verschillende bacteriesoorten.

Vezelrijk

Vezels zijn de belangrijkste voedingsbron voor goede darmbacteriën. Ze zijn belangrijk voor de groei en functie van darmbacteriën. Bacteriën breken vezels af. Wanneer bacteriën vezels afbreken, komen er stoffen vrij. Deze stoffen helpen bij de spijsvertering. Er wordt veel onderzoek gedaan om te kijken welke soort vezels een effect hebben op de spijsvertering. Zo blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek dat inuline uit chicorei voor meer bacteriën in de darm zorgt. Deze bacteriën stimuleren de stoelgang. Daardoor kan inuline uit chicorei ervoor zorgen dat je vaker moet poepen, zonder dat je diarree krijgt. Inuline komt voor in de wortels van planten die groeien in koud-gematigde gebieden bijvoorbeeld cichorei, aardpeer, bataat, dahlia, paardenbloem, schorseneer en artisjok.

Heb je klachten met jouw stoelgang? Raadpleeg dan altijd eerst jouw huisarts of neem contact op met de Schaafsma Kliniek.

Microbioom onderzoek

Met dit onderzoek wordt gekeken naar de oorzaak van het uit balans raken (ziekteverwekkers) van de darmflora. Door de specialisten van de Schaafsma Kliniek wordt beoordeeld of dit komt door een ontstekingsreactie, verdelingsproblemen, gluten, een afwijking van de darmflora of overgroei met gisten.

In de uitslagen zien we de verhoudingen tussen de “goede” en “slechte” bacteriën. Daardoor kunnen we een gericht behandelplan opstellen op leefstijl en voeding.

Klachten

De volgende klachten kunnen een aanleiding zijn voor dit onderzoek:

• Diarree
• Verstopping
• Klachten na het eten van vet voedsel
• Winderigheid
• Opgeblazen gevoel
• Pijn in de bovenbuik

Spijsvertering

Tijdens de spijsvertering worden alle nuttige stoffen uit het voedsel gehaald. Wat we niet kunnen gebruiken verlaat ons lichaam als poep. Het hele proces van spijsvertering duurt 24 tot 48 uur. Dit hangt af van wat we precies eten en hoe makkelijk dat te verteren is. In de dunne darm vindt het belangrijkste deel van de spijsvertering plaats.

Dunne darm

De enzymen wat toegevoegd is door de alvleesklier en galblaas, breken het voedsel af naar kleinere deeltjes: voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen komen via de darmwand in het bloed terecht. De wand van de dunne darm is geplooid en heeft kleine uitsteeksels die op vingers lijken. Door de plooien en uitsteeksels is het oppervlak van de dunne darm ongeveer zo groot als een tennisveld. Er is daardoor veel ruimte voor voedingsstoffen om opgenomen te worden in het bloed.

Dikke darm en poep

Voedsel dat niet verteerd kan worden gaat naar de dikke darm om poep te worden. Het is eerst nog een waterdunne brij. In de dikke darm worden vocht en zouten uit de brij gehaald. Zo ontstaat er dikke poep. Die poep komt in de endeldarm terecht. Poep doet er gemiddeld 12 tot 24 uur over om door de dikke darm en endeldarm te gaan. Als dit te snel gaat, is er te weinig vocht uit de poep gehaald en krijgt u diarree. Gaat het te langzaam? Dan is er juist teveel vocht uit de poep gehaald en kunt u last krijgen van verstopping.

Immuunsysteem

Het doel van je immuunsysteem is om je lichaam gezond te houden en infecties te voorkomen. De darmen zijn een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. Voor het optimaal functioneren van het immuunsysteem is een goede darmflora absoluut noodzakelijk. De darmflora heeft veel verschillende functies in ons lichaam waaronder het tegengaan van ziekteverwekkers en het verlagen van de pH-waarde. Door de pH verlaging kunnen de ziekteverwekkers moeilijker overleven en calcium, magnesium en zink beter worden opgenomen.

Stress en alcohol

Stress zorgt voor verandering van de pH waarde, hierdoor gaat de conditie van het darmslijmvlies en de darmflora achteruit. Ook alcohol is een boosdoener. Alcohol belemmert de hechting van Probiotica. Probiotica zijn levende bacteriën die een positief effect op de gezondheid hebben wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden geconsumeerd. Er is echter weinig bewijs dat producten met levende micro-organismen een gezondheidsvoordeel opleveren voor gezonde mensen. Bij specifieke aandoeningen zijn er aanwijzingen dat probiotica een positief effect kunnen hebben. Een arts kan bepalen of en welk probioticum dan geschikt is.